Πωλ Σεζάν -Paul Cezanne (1838-1906)
Το έργο του
Η Ορτάνς Φικέτ με ριγέ φούστα (1877-8)
Η δημιουργία ενός έργου, είναι σύνθεση πολλών στοιχείων. Το πορτρέτο έχει καθαρό χρώμα, αίσθηση και σε σχέση με τον Ιμπρεσιονισμό έχει χρωματικές περιοχές.
Γυναίκα με καφετιέρα (1890)
Έχουμε αίσθηση χώρου, καθαρότητα, σύνθεση, άξονες κάθετους και οριζόντιους, δηλαδή στοιχεία τέχνης (όγκος, χρώμα, βάθος).
Νεκρή φύση με κουρτίνα και κανάτα (1894-95)
Οργάνωση στοιχείων ανάλογη με την ανάγκη του έργου. Ξεκινάει τη μελέτη από την αρχή, χωρίς ερμηνείες, αλλά με νόμους ζωγραφικής. Έχει χρώμα, γραμμή, σύνθεση, όγκο, αρμονία που διέπει τα φυσικά φαινόμενα, με καινούργιους νόμους – όχι συμβάσεις ή ψευδαισθήσεις – μιλάει με όρους ζωγραφικής, αντικειμενικά. Η αίσθηση φωτός είναι σημαντική αλλά όχι φευγαλέα εντύπωση. Συνδυάζει την σταθερότητα της κλασικής τέχνης και τη ζωντάνια που αντλείται από τον φυσικό κόσμο, χωρίς προκαταλήψεις, με καθαρά χρώματα Ιμπρεσιονισμού.
Τα έργα του Σεζάν είναι δύσκολα να τα «διαβάσει» κάποιος. Έζησε απομονωμένος, απέτυχε να μπει στο salon. Ήταν φίλος του Εμίλ Ζολά. Πήρε μέρος σε κάποιες εκθέσεις και το 1895 ένας έμπορος τέχνης εξέθεσε 150 έργα του Σεζάν και πολλοί τον θαύμασαν. Δεν είναι πολύ αγαπητός καλλιτέχνης γιατί δεν συγκινεί, είναι δυσνόητος. Θέλει να λύσει το πρόβλημα της ποιότητας της ζωγραφικής, που συγκινεί με χρωματικές περιοχές. Τα πορτοκάλια είναι σαν αληθινά, μόνο με το χρώμα όμως, νοιώθουμε την ύπαρξή τους. Αδιαφορεί για το σωστό σχέδιο και την προοπτική. Όλα υπακούουν σε μια σύνθεση έργου, όλα λειτουργούν ισάξια στη ζωγραφική επιφάνεια, τίποτα δεν είναι τυχαίο (τρίγωνα και διαγώνιες) Νεκρή φύση με γύψινο ερωτιδέα (1895)
Υπάρχει αντισυμβατική απόδοση χώρου – βάθους. Βλέπει το τραπέζι και το πάτωμα από άλλη οπτική. Το μήλο που έχει κυλίσει στο πάτωμα έχει το ίδιο μέγεθος με το μπροστινό. Υπάρχει αρμονία στο έργο, δεν υπάρχουν λεπτομέρειες. Από την πραγματικότητα «πετιέται» στο μέλλον.
Βουνό St Vicoire από το Bellevue (1885)
Μένουν πίσω οι υπερβολές του Ιμπρεσιονισμού. Έχουμε αίσθηση βάθους, όγκου βουνού και καθαρότητα που δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε ότι είναι ζωγραφική. Η λεπτομέρεια δεν είναι το κλειδί για να φτιάξει κανείς πραγματικότητα. ή κάτι αντίστοιχο με την πραγματικότητα
(1873 Κλοντ Μονέ : «Παπαρούνες στα περίχωρα της Αρζαντέιγ») (σύγκριση). Ο Σεζάν δεν έχει τη γοητεία του Ιμπρεσιονισμού. Πέτυχε να δώσει όγκο και βάθος, χωρίς να δώσει προοπτική. Δρόμος στο Montgeroult (1899)
Εδώ υπάρχει το στοιχείο της πραγμάτωσης, δηλαδή τη ερμηνείας με νέα ζωγραφική αλήθεια. Έχουμε αυτόνομη αίσθηση πραγματικότητας – το έργο «κτίζεται»
Πορτραίτο του Ambroise Vollard (1899)
Σε αυτό το έργο απελευθερώνεται. Δεν έχει λεπτομέρειες, δεν έχει αναφορά σε πιστή αναπαράσταση, κάνει κτίσιμο του μωσαϊκού με ενότητα και συγχώνευση διαφορετικών περιοχών, που δίνουν ενέργεια. Είναι ένα καθαρό κομμάτι ζωγραφικής.
|
Χωρικός (1891)
(σύγκριση με Ρενουάρ)
Έχει περιγράμματα. «Δεν υπάρχει ζωγραφική χωρίς σχέδιο ή χωρίς περίγραμμα». Υπάρχει λιτότητα, όγκος και αίσθηση βάθους, σχεδιαστική και χρωματική μέσω περιγράμματος, προσοχή στη διαφορετική απόχρωση, αλλά σταθερότητα, όγκος και βάθος, χωρίς προοπτική. Το έργο πλάθεται από τη γραμμή και το χρώμα, η φύση με βάση τον κύλινδρο, τον κώνο και τη σφαίρα, χωρίς φευγαλέες αισθήσεις, αλλά σταθερότητα που κάνει το έργο αυτόνομο. Νεκρή φύση με φρουτιέρα (1880)
Αντίθετα με τους Ιμπρεσιονιστές δεν θεωρεί ότι τα πάντα μπορούν να γίνουν θέμα. Έχει νέα οπτική αντίληψη, ψάχνει για θέματα που θα τον βοηθήσουν να επεξεργαστεί και να λύσει προβλήματα της ζωγραφικής. Στήνει τα θέματά του μόνος του. Κάνει συμβατικά σωστό σχέδιο, με χρήση προοπτικής, απόδοση όγκου χωρίς καφετιές και μαύρες σκιές. Δίνει αίσθηση δομής και τάξης, όχι σύγχυσης, με εμφανή αρμονία. Δουλεύει όλο το έργο ισάξια. Οι χρωματικές πινελιές παίζουν ρόλο στη δόμηση του έργου, κτίζουν το έργο με τον ίδιο τρόπο παντού. Η τέχνη του εμπνέεται από αναπαράσταση της φύσης με νόμους της φύσης. Υπάρχει ενοποίηση χρώματος, γραμμής, αίσθηση ισορροπίας, σύνθεση στοιχείων, όχι απλή πρόσθεση αλλά με όρους διαδραστικότητας μεταξύ τους. Όλα αυτά τον εξυπηρετούν στη σύνθεση για να έχει ισορροπία. Ξεκινάει από την πραγματικότητα, αλλά προχωρεί πιο πέρα, σύμφωνα με τους κανόνες της ζωγραφικής. Η ισορροπία έχει να κάνει με μαθηματικές σχέσεις. Κάτι, μπορεί να είναι ισορροπημένο, αλλά να μην έχει ενδιαφέρον. Αντιλαμβανόμαστε τρισδιάστατα, αλλά τα έργα τα βλέπουμε δυσδιάστατα.
(1653 «νεκρή φύση με το κέρας» του Καλφ) (σύγκριση) – σκοτεινό φόντο και λεπτομέρεια. Ο Σεζάν δεν θέλει να αποδώσει το έργο με σκούρες σκιές. Το μαύρο εδώ, αποτελεί χρωματική περιοχή, όχι σκούρο φόντο. Υποδηλώνει σκιά, αλλά δεν έχει συμβατική μορφή. Μήλα και πορτοκάλια (1895)
Είναι έργο αυτόνομο, με τελειότητα ζωγραφικής σύνθεσης. Οι σκιές είναι συμπληρωματικά χρώματα. Πράσινες και κόκκινες σκιές υπάρχουν παντού δημιουργώντας μια ζωγραφική αρμονία.
Σπίτια στην Provence (1880)
Έχει δυο σημαντικά στοιχεία : πραγμάτωση και μετατονισμό.
Μετατονισμός είναι η προσαρμογή της χρωματικής ζώνης με τις διπλανές της καθώς και με τα άλλα χρώματα στο έργο. Εξελίσσει την τεχνική στην αίσθηση του φωτός του Ιμπρεσιονισμού. (ηλιόλουστο τοπίο). Το έργο είναι δομημένο, σταθερό, «κτισμένο» έργο. Η αίσθηση όγκων είναι ξεκάθαρα κατασκευασμένη. Οι διπλανές χρωματικές κηλίδες για να έχουν συγκεκριμένο χρώμα σημαίνει ότι πρέπει να βάλει διπλανά χρώματα, έτσι ώστε να «κτίσει» το έργο. Η κατεύθυνση της πινελιάς δομεί το έργο, δίνοντας σταθερότητα και όγκο. Η προσαρμογή των χρωματικών περιοχών, που λειτουργούν με τις διπλανές, δίνει το αποτέλεσμα. Το βουνό St Victoire (δέντρα) 1885
Έχει πλέγμα γραμμών και χρωμάτων, σε αντίθεση με τον Σερά (Η γέφυρα Κουρμπεβουά)
Αναγνωρίζεται σαν μεγάλος καλλιτέχνης του Μετα-Ιμπρεσιονισμού, από όλους τους μετέπειτα, όπως ο Πικάσο. Όλη η μεταγενέστερη τέχνη έχει πάρει κάτι από τον Σεζάν. Οι μεγάλες λουόμενες (1900-1906)
(επιρροή στον Πικάσο)
Οι μορφές δεν έχουν σωστά ή αισθησιακά χρώματα και η φύση είναι αυτόνομη. Έχουμε κατάργηση συμβατικής προοπτικής και φωτοσκίασης. (Ο κύλινδρος, η σφαίρα, ο κώνος δίνουν τη δομή στο έργο του, πράγμα που τον κάνει πρόδρομο του κυβισμού). Το βουνό St. Victoire (1902)
Δομή μέσα από όγκους. Ζωγραφική δομημένη με αίσθηση αιωνιότητας και εκρηκτικό χρώμα που δεν υπήρχε πριν. Ασχολήθηκε με την ουσία, με σκληρούς και εύστοχους όρους. Τοποθέτησε την τέχνη ως τέχνη και της έδωσε αυτονομία. Διαφοροποιήθηκε το ενδιαφέρον του καλλιτέχνη – δεν ενδιαφέρεται για το συναίσθημα, τα πάντα είναι μελέτη για τη ζωγραφική και για την επίλυση προβλημάτων στη μίμηση των αντικειμένων. Η τέχνη μπαίνει σε σταθερό άξονα.
επιστροφή
|